Z zarysu dziejów Kościoła na Śląsku Opolskim

W okresie Reformacji Śląsk Opolski przeżywał w mniejszym stopniu wszystkie jej skutki, niż to miało miejsce na Śląsku Dolnym; nie przeżywano też tutaj w poprzednim okresie takich napięć między władzą świecką (książęta) a Kościołem (biskupi). Wystąpienia reformatorów zbiegły się w czasie z bardzo znaczącymi zmianami dynastycznymi. Do najważniejszych należało objęcie zarządu księstwa opolsko-raciborskiego, jak też już fakt posiadania księstw karniowskiego i opawskiego, a także Bytomia i Bogumina przez zagorzałego zwolennika nowej nauki margrabiego Jerzego Hohenzollerna (zm. 1543). Nowe treści obecne były na tym terenie już wcześniej, za rządów tolerancyjnego księcia Jana Dobrego, ale przy braku aktywnego poparcia tego władcy, nowy ruch nie rozwijał się na szerszą skalę. Dopiero Jerzy, podobnie jak później jego syn Jerzy Fryderyk, popierali luteranizm na swoich terytoriach. Znaczącą siłą popierającą Reformację były także miasta, np. w Raciborzu nowe nauki zaczęły się upowszechniać od 1532 r. wśród bogatszych mieszczan; w Kluczborku, który od 1536 r. znalazł się w ręku księcia brzeskiego Fryderyka II, gorliwego protestanta, Reformacja została wprowadzona siłą od lat czterdziestych XVI w. W Opolu już ok. 1530 r. opustoszały klasztory dominikanów i franciszkanów, a Wawrzyniec Jost przez blisko 30 lat nauczał i pracował w duchu luterańskim, udzielając także komunii św. pod dwiema postaciami. Reformacja spowodowała dezorganizację dotychczasowego życia kościelnego, ale trzeba także podkreślić pozytywne fakty, jak np. stworzenie przez ewangelików w rejonie kluczborskim silnego ośrodka szkolnictwa i piśmiennictwa i to w języku polskim (szkoła w Byczynie).

Od połowy XVII w. pod wpływem Habsburgów rozpoczął się proces wypierania protestantyzmu (kontrreformacja), oparty na wcześniejszych decyzjach Soboru Trydenckiego (1545-1563) w zakresie odnowy życia katolickiego.

Charakterystycznym znakiem nowej sytuacji stało się sprowadzenie jezuitów i rozwinięcie przez nich szerokiej działalności oświatowej i duszpasterskiej. W Nysie w 1624 r. z fundacji biskupa Karola Habsburga powstało gimnazjum, słynne Carolinum; zresztą tutaj znalazło już nieco wcześniej, bo w 1575 r. pomieszczenie seminarium duchowne dla diecezji wrocławskiej. W Głogówku w dobrach gorliwego katolika hr. Oppersdorfa jezuici mieli szerokie możliwości pracy, w Opolu w latach 60-tych XVII w. otwarli kolegium. Oprócz jezuitów nad odnowieniem życia katolickiego pracowały także inne zakony, jak np. franciszkanie-reformaci, którzy w 1613 r. otwarli konwent w Gliwicach przynależny do prowincji małopolskiej, zdolny w 1655 r. do objęcia placówki na Górze św. Anny.

Bardzo trudnym egzaminem religijnej wierności dla katolicyzmu oraz etnicznej dla żywiołu polskiego były czasy pruskie, zainaugurowane militarnymi krokami Prus przeciw Habsburgom w latach 1740-1763 r., w wyniku których niemal cały Śląsk, także Opolski (poza Opawskim i Karniowskim) znalazł się w granicach nowego państwa o charakterze protestanckim. Następujący teraz czas to nieustanne inicjatywy państwowe zmierzające do wyeliminowania obcych sobie treści, za jakie uważały Prusy katolicyzm i żywioł polski. Na tym tle dochodziło do usiłowań przerwania zależności diecezji wrocławskiej od metropolii w Gnieźnie, utrudnianie pielgrzymek – zwłaszcza na Jasną Górę, zakaz używania języka polskiego i konsekwentne egzekwowanie znajomości niemieckiego, co zresztą stało się zapalną kwestią także na gruncie kościelnym i szkolnym. Dodajmy jednak, że biskupi sufragani wrocławscy na ogół znali język polski, a w seminarium duchownym przyszli duszpasterze górnośląscy musieli uczyć się języka polskiego.

Wiek XIX był czasem bujnego rozwoju całego Śląska, szczególnie okręgu przemysłowego, pociągającego istotne zmiany demograficzne, urbanistyczne, a także obyczajowe. Wzrastała liczba mieszkańców miast, pojawiły się także problemy natury religijnej. Duszpasterze dostrzegali skomplikowany obraz nowej sytuacji i znaczne zagrożenie dla ludności związane z zabiedzeniem, przepracowaniem i wyzyskiem, jak księża J. A. Fiecek, J. Szafranek, N. Bonczyk i wielu innych. Dzięki takim odważnym kapłanom powstawały nowe kościoły, tworzone były nowe parafie, powstały szkoły, biblioteki, teatry, związki katolickie. Ziemia górnośląska obfitowała w powołania kapłańskie i zakonne, by wymienić werbistów, salezjanów, misjonarzy, franciszkanów, a także z żeńskich Szare Siostry św. Elżbiety, jadwiżanki czy Służebniczki NMP.

Znaczne ożywienie świadomości mieszkańców przyniosła I wojna światowa, w wyniku której część Śląska ostatecznie po plebiscycie znalazła się w granicach Polski i utworzona została w 1922 r. najpierw Administracja Apostolska Górnego Śląska, a następnie w 1925 r. diecezja katowicka. Dojrzewało również podobne dążenie, by na Śląsku Opolskim powstało osobne biskupstwo ze stolicą w Opolu. Było to możliwe jednakże dopiero po zakończeniu II wojny światowej. Wraz z ustanowieniem nowego porządku politycznego, państwowego i społecznego do pracy przystąpił także Kościół katolicki.

Dla naszej opolskiej rzeczywistości przełomowa była decyzja kard A. Hlonda z 15 VIII 1945 r. o ustanowieniu odrębnej Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego ze stolicą w Opolu i wyznaczenie pierwszego administratora w osobie ks. B. Kominka, pochodzącego z diecezji katowickiej. Przed nową administracją i jej rządcą stanęły trudne problemy. Wszystkie one miały swoje reminiscencje w dziedzinie politycznej, państwowej i ludnościowej. Wysiedlenie ludności niemieckiej i chęć zapewnienia repatriantom oczekiwanych warunków życia, także religijnego, było podstawowym zadaniem. Wiązało się ono z dalekosiężnym zamysłem integracji ludności napływowej z pozostałą ludnością miejscową. Pierwszy administrator podkreślał ten odcinek pracy w listach pasterskich odpowiednich komunikatach, kazaniach, konferencjach i na licznych spotkaniach z księżmi i wiernymi. Wiadomo dziś, że w tym szeroko pojętym procesie repolonizacji nie obyło się bez nadużyć i krzywd, co przyniosło w następnych latach poczucie nabrzmiałej niesprawiedliwości.

Były też i inne problemy, które Kościół musiał rozwiązywać, a które zderzyły się z totalitarnym państwem ateistycznym, wrogim wszelkiej treści religijnej.

Najpierw status prawny Kościoła na ziemiach poniemieckich. Decyzja prymasa Hlonda była podjęta przez niego osobiście na mocy uprawnień nadanych mu przez Stolicę Apostolską, ale bez uprawomocnienia jej przez Rzym. Rząd polski nie uznał mianowanych administratorów, ale przyrzekł, że nie będzie przeszkadzał w realizowaniu ich zadań. Dlatego ks. Kominek mógł przystąpić do tworzenia struktur normalnej diecezji. Powołał Radę Diecezjalną jako organ pomocniczy, następnie Kurię, w 1946 r. uruchomił Wydawnictwo św. Krzyża, w 1949 r. doprowadził do otwarcia Wyższego Seminarium Duchownego. Z ruin wyciągnięto do 1950 r. prawie 150 świątyń, które w okresie od stycznia do marca 1945 r. legły w gruzach lub zostały poważnie uszkodzone. Wielkim polem działalności Kościoła była wszelka bieda i niedostatki, w co włączył się „Caritas” przez organizowanie wszechstronnych form pomocy materialnej do brutalnej likwidacji w styczniu 1950 r.

Stopniowo, w miarę pogarszania się relacji Kościół – Państwo, władze domagały się od hierarchii przyśpieszenia w Rzymie procesu uznania nabytków terytorialnych, w czym utworzenie pełnoprawnych diecezji byłoby wzmocnieniem wiarygodności nowego systemu. Sprawa jednak nie leżała w mocy Episkopatu Polski i jakby w drodze represji 26 I 1951 r. wszyscy administratorzy na tzw. Ziemiach Odzyskanych zostali siłą usunięci przez władze państwowe, zaś na ich miejsce wybrano – pod naciskiem czynników rządowych – tzw. wikariuszów kapitulnych, co było aktem niekanonicznym. W obawie jednak przed możliwą nawet schizmą, prymas S. Wyszyński udzielił im uprawnień swoich wikariuszy generalnych. W Opolu w ten sposób objął rządy kościelne ks. Emil Kobierzycki.

Lata 1951-1956 należały do najtrudniejszych dla Kościoła, nie tylko na Śląsku Opolskim. Ingerencja państwa we wszystkie dziedziny życia, inwigilacja duchowieństwa, deportacja 20 kapłanów-autochtonów z ich parafii do diecezji w Polsce centralnej, likwidacja ponad 150 domów zakonnych żeńskich i wysiedlenie blisko 700 sióstr do obozów pracy w Wielkopolsce i na Pomorzu albo do domów prowincjalnych, zamknięcie Wydawnictwa i drukarni – to trudny egzamin dla Kościoła. Zdołano jednak uratować podstawowe agendy diecezjalne, nawet w 1951 r. powołany został własny Sąd Duchowny i dzięki temu, po zmianach znanych jako Październik 1956 r. mógł objąć zarząd kościelny Śląska Opolskiego bp Franciszek Jop (1897- 1976), dotychczasowy biskup pomocniczy w Sandomierzu. Został on już mianowany w kwietniu 1951 r. przez papieża Piusa XII na ten urząd, ale ówczesne władze państwowe nie dopuściły go do Opola. W okresie blisko 20 lat posługi bpa Jopa dokonały się najistotniejsze dla Kościoła pozytywne zmiany. Przede wszystkim dzięki cierpliwej postawie hierarchii dnia 25 V 1967 r. Kongregacja Konsystorialna mianowała dotychczasowych rządców na terenach zachodnich i północnych administratorami apostolskimi „ad nutum S. Sedis” i była to pierwsza nominacja watykańska dla owych terytoriów. Umożliwiła ona też podjęcie dalszych kroków, gdy podpisany 7 XII 1970 r. traktat polsko-niemiecki otwarł drogę do pełnej kanonicznej stabilizacji. Dokonała się ona na mocy bulli Pawła V1 „Episcoporum Poloniae coetus” z 28 VI 1972 r. powołującą diecezję opolską i włączającą ją do zreorganizowanej metropolii wrocławskiej.

W okresie rządów biskupa Jopa rozwinęły się wszystkie placówki diecezjalne, zintensyfikował się kontakt biskupa z kapłanami i wiernymi, zostało wskrzeszonych wiele wspaniałych tradycji. Na ten okres przypadło dalsze akcentowanie roli sanktuarium na Górze Św. Anny, rozwinął się kult naszych rodzimych Świętych i Błogosławionych Jacka, Czesława, Bronisławy, pochodzących wg tradycji z Kamienia Śl., Eufemii-Ofki z Raciborza. Do pomocy otrzymał w 1958 r. biskupa Wacława Wyciska (zm. 1984), w rok później Henryka Grzondziela (zm. 1968), a po jego śmierci Antoniego Adamiuka w 1970 r. Na czasy biskupa Jopa przypadły też znaczące wydarzenia w Kościele Powszechnym i Polskim, w których i Kościół Opolski żywo uczestniczył: Wielka Nowenna (1957-1965), I Nawiedzenie Diecezji przez Kopię Obrazu Jasnogórskiego (1964-1966), Obchody Millenium (1966), Sobór Watykański ll (1962-1965), w którym biskupi opolscy brali udział, a bp Jop należał do komisji liturgicznej, a po jego zakończeniu wybrany został do Posoborowej Komisji ds. Realizacji Reformy Liturgicznej. Nadto bp Jop przez długie lata był członkiem Rady Głównej Episkopatu Polski oraz przewodniczącym Komisji Liturgicznej Episkopatu w niełatwym okresie opracowywania zasad reformy liturgicznej w Polsce. W diecezji reaktywował Wydawnictwo św. Krzyża (jednakże bez drukarni), wybudowano 16 nowych kościołów, a 5 rozpoczęto; ustabilizował się byt Seminarium Duchownego. Bp Jop zmarł po długiej chorobie 24 IX 1976 r. i pochowany został w krypcie katedry opolskiej.

Drugim Biskupem Opolskim mianowany został przez papieża Pawła VI ks. Alfons Nossol, kapłan diecezji opolskiej, długoletni profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz Wyższego Seminarium Duchownego Śląska Opolskiego w Nysie-Opolu. Czasy rządów bpa A. Nossola wyznaczały kolejne wyzwania dla Kościoła: wybór kard. K. Wojtyły na papieża, okres „Solidarności”, stanu wojennego, dochodzenie do pełnej podmiotowości społeczeństwa, także i Kościoła, aż do przełomu 1989 r. Nowy biskup powołał Radę Kapłańską, Radę Duszpasterską, zreorganizował kolegium dziekanów, utworzył pięć nowych rejonów duszpasterskich z dziekanami rejonowymi na czele w Opolu, Gliwicach, Raciborzu, Nysie i Kluczborku, utworzył ponad 60 nowych parafii. Na forum Konferencji Episkopatu jest członkiem Rady Stałej i przewodniczącym Rady ds. Ekumenizmu. Przez papieża Jana Pawła II powołany został do watykańskiego Sekretariatu ds. Jedności Chrześcijan. W 1981 r. otrzymał biskupa pomocniczego w osobie Jana Wieczorka, a po śmierci bpa W. Wyciska dwóch nowych: Jana Bagińskiego i Gerarda Kusza, konsekrowanych 15 VIII 1985 r. Szczególną troską otoczył Seminarium Duchowne, przenosząc je w całości do Nysy, w 1977 r. erygował Diecezjalny Instytut Teologiczno-Pastoralny, działający jako filia KUL w Opolu. Dzięki jego zabiegom powstał Diecezjalny Dom Księży Emerytów w Opolu oraz ważne z punktu widzenia troski Kościoła o dziedzictwo kulturowe Muzeum i Archiwum Diecezjalne. Dzięki sprowadzeniu nowoczesnej bazy poligraficznej ożywiła się działalność edytorska Wydawnictwa Diecezjalnego św. Krzyża, drukującego fachowe pozycje, także dla innych podmiotów niekościelnych. Bp Nossol umożliwił dotychczas kilkunastu kapłanom wyjazd na misje, popiera dokształcanie księży. Dnia 21 VI 1983 r. gościł Ojca Świętego Jana Pawła II na Górze Świętej Anny.

Znaczące zmiany wprowadziła decyzja papieża Jana Pawła z 25 III 1992 r. bullą „Totus Tuus Poloniae Populus”. Została utworzona nowa diecezja gliwicka, której przypadło z naszej diecezji 90 parafii z ok. 140 kapłanami opolskimi. Nowa diecezja wraz z opolską włączone zostały do świeżo powołanej metropolii górnośląskiej z siedzibą w Katowicach. Dotychczasowi biskupi pomocniczy z Opola mianowani zostali w Gliwicach: bp Jan Wieczorek ordynariuszem a bp Gerard Kusz pomocniczym. Nadto 15 parafii przypadło nowej diecezji kaliskiej. W związku ze zmianami dnia 6 I 1993 r. konsekrowany został dla Opola nowy biskup pomocniczy Jan Kopiec.

Już od 1989 r. pojawiły się możliwości prowadzenia duszpasterstwa dla wiernych mniejszości niemieckiej, z czym wiąże się też trudne dzieło duszpasterskiej integracji wiernych całej diecezji. W 1990 r. reaktywowana została charytatywna organizacja „Caritas”, która do tej chwili tworzy na terenie diecezji znane powszechnie stacje socjalne. Natężeniu uległa działalność budownicza – po 1977 r. wybudowano 80 kościołów, powstało wiele obiektów kościelnych w postaci plebanii, domów katechetycznych i innych.

W 1994 r. powstał w Opolu – przy żywym osobistym zaangażowaniu Biskupa Opolskiego – państwowy uniwersytet, jako 12 w kraju, z Wydziałem Teologicznym, w którego struktury weszło również Wyższe Seminarium Duchowne, które z dniem 15 VIII 1997 r. przeniesione zostało z Nysy do Opola. Odbudowany zamek w Kamieniu ŚI. związany z miejscem narodzin św. Jacka stał się Jego Sanktuarium oraz siedzibą Ośrodka Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Zostało też uruchomione diecezjalne radio. W latach 1995-1997 diecezja przeżywała II Nawiedzenie Kopii Obrazu Jasnogórskiego pod hasłem: Czyńcie wszystko, cokolwiek Syn mój wam powie” (por. J 2,5). W sierpniu 1996 r. diecezję nawiedziła figura fatimska. Bardzo ważnym wydarzeniem w dziejach młodej struktury diecezjalnej było zwołanie Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej, który został uroczyście otwarty w Poniedziałek Wielkanocny 2 kwietnia 2002 r. i pracował przez trzy lata, do zamknięcia 29 marca 2005 r. Efektem znaczącego wysiłku biskupów, kapłanów, osób konsekrowanych i wiernych świeckich, zaangażowanych w prace synodalne są uchwalony statuty, uszeregowane w 411 statutach w 11 rozdziałach. Drugi biskup opolski, abp Alfons Nossol w sierpniu 2009 r. przeszedł na emeryturę po 32 latach sprawowania pasterskiego urzędu w diecezji opolskiej (dokumentację posługi i dokonań drugiego biskupa opolskiego zawiera m.in. okolicznościowa publikacja: H. Sobeczko (red.), Arcybiskup Alfons Nossol. 32 lata posługi biskupiej, Opole 2009). Niemal symbolicznie, jakby na podsumowanie tego czasu posługiwania w diecezji, odczytywać w tym kontekście można podniosłą chwilę beatyfikacji współzałożycielki Zgromadzenia Szarych Sióstr św. Elżbiety – Marii Luizy Merkert (zm. 1874), której w imieniu Ojca Świętego Benedykta XVI w dniu 30 września 2007 r. przewodniczył kard. Jose Saraiva Martins, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Urodzona w Nysie na początku XIX w., nazwana „śląską Samarytanką”, stanowi ciągle uosobienie drogi Kościoła katolickiego tej ziemi, który służy ludowi i potrafi wydać ludzi godnych chwały ołtarzy.

W roku 2009 z uwagi na osiągnięty już wcześniej kanoniczny wiek emerytalny, papież Benedykt XVI przyjął rezygnację abp. alfonsa Nossola z obowiązków Biskupa opolskiego. 14 sierpnia 2009 r. ogłoszono decyzję o papieskiej nominacji nowego pasterza naszej diecezji ks. prof. dr. hab. Andrzeja Czai.

Dwa tygodnie później, 29 sierpnia w katedrze w Opolu odbyły się święcenia nowego biskupa opolskiego Andrzeja Czai oraz jego ingres. w uroczystościach wzięło udział 27 biskupów. głównym szafarzem święceń był ustępujący z urzędu ks. abp alfons Nossol, a współkonsekratorami byli: ks. abp Damian Zimoń – metropolita katowicki oraz ks. bp Jan Wieczorek – biskup gliwicki. Rozpoczął się nowy rozdział w historii diecezji opolskiej.

Biskup Andrzej Czaja, przyjmując jako biskupią dewizę słowa z II modlitwy eucharystycznej: Astare coram Te et Tibi ministrare – Trwać przed Tobą i Tobie służyć, rozpoczął swoje pasterzowanie z wielkim zaangażowaniem, poświęcając czas i energię na spotkania z duszpasterzami i wiernymi, prowadzenie rekolekcji dla kapłanów, przewodniczenie różnym uroczystościom oraz wytrwałym głoszeniem Słowa Bożego, również na antenie diecezjalnej rozgłośni radiowej.

Wyrazem troski nowego biskupa o serca swoich diecezjan było wprowadzenie już na początku października 2009 r. całodziennej okazji do Sakramentu Pokuty w katedrze opolskiej. W Uroczystość Najświętszego Ciała i krwi Pańskiej w 2010 r. na osiedlu Armii Krajowej w Opolu odbył się pierwszy koncert Uwielbienia. w październiku tego samego roku, na Wydziale Teologicznym UO ruszył nowy kierunek studiów – muzykologia, a w połowie kwietnia 2011 r. biskup opolski erygował Diecezjalny Instytut Muzyki Kościelnej w Opolu, który wśród licznych zadań kształci również muzyków kościelnych.

Dostrzegając wielką potrzebę troski o rodzinę, aby była «Bogiem silna i miłością wielka», Biskup opolski zwołał na 1 maja 2012 r. w Jemielnicy pierwsze Diecezjalne Święto Rodziny, które odtąd wpisało się na stałe w majowy kalendarz diecezjalnych uroczystości. wtedy też erygowana została diecezjalna wspólnota dla mężczyzn – Bractwo św. Józefa, sięgająca swymi tradycjami aż XVII w. Przez kolejne 10 lat wspólnota zgromadziła wokół św. Józefa 928 członków – mężczyzn różnych stanów z niemal wszystkich zakątków diecezji.

(Powyższy tekst opracowano na podstawie publikacji bpa prof. dra hab. Jana Kopca)

18 września 2012 r. rozpoczęła się peregrynacja relikwii bł. Karoliny Kózkówny, które w ciągu półtora roku odwiedziły ponad 200 parafii naszej diecezji. Wpisała się ona w szereg inicjatyw, spotkań i wysiłków duszpasterzy naszej diecezji, by pozyskiwać dla Chrystusa ludzi młodych i umacniać w nich pragnienie bliskości z Nim. W diecezji zorganizowano też formację i przygotowanie do różnych form życia konsekrowanego. We wrześniu 2012 r. w Kluczborku miała miejsce pierwsza w diecezji konsekracja wdowy. 30 czerwca 2013 r. trzech żonatych mężczyzn przyjęło święcenia diakonatu, dając początek posłudze diakonów stałych, a 15 czerwca 2014 r. biskup Andrzej Czaja pobłogosławił pierwszą w diecezji opolskiej dziewicę konsekrowaną.

Koniec roku 2013 przyniósł wiadomość o nominacji przez papieża Franciszka nowego opolskiego biskupa pomocniczego ks. Rudolfa Pierskały, który jako zawołanie biskupie wybrał słowa: „Głosić radość Ewangelii”. 11 stycznia 2014 r. w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbyły się jego święcenia, a już na początku lutego nowy biskup uczestniczył wraz z biskupami Andrzejem i Pawłem w wizycie Ad limina Apostolorum, gdzie spotkali się z papieżem Franciszkiem.

Jeden z listopadowych dni 2014 r. miał dla historii naszej diecezji, zwłaszcza dla tych jej mieszkańców, którzy przez ponad 100 lat korzystali i korzystają ze znajdującego się w przygranicznych Branicach Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych, bardzo symboliczne znaczenie. Trumna ze szczątkami biskupa Józefa Nathana, wysiedlonego w 1946 r. twórcy miejscowego Miasteczka Miłosierdzia, po 67 latach wróciła z Opawy do Branic. Została złożona w specjalnym sarkofagu w kościele Świętej Rodziny. Pielęgnowana pamięć o wyjątkowym biskupie z Branic pozwala mieć nadzieję na jego przyszłą beatyfikację.

Początek XXI w. coraz bardziej odsłonił potrzebę renowacji opolskiej katedry, matki kościołów diecezji. 3 lutego 2015 r. zawiązana została Kapituła Odnowy Katedry Opolskiej, aby „z szacunku dla przeszłości zadbać o przyszłość”. W październiku tego roku w katedrze zakończono remont kaplicy św. Jana Nepomucena, tworząc w niej kaplicę Sakramentu Pokuty, którą 28 listopada 2015 r. poświęcił biskup Andrzej Czaja.  Wydarzenie to wiązało się z rozpoczęciem obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski – czasu wdzięczności za dar wiary i jej świadectwa w życiu poprzednich pokoleń.

(Powyższy tekst pochodzi z książki „Bliżej Boga-Człowieka. Wdzięczność. Pamięć. Nadzieja. Nowenna Niedziel przed rozpoczęciem jubileuszu 50-lecia diecezji opolskiej.)

Rok 2016 upływa przede wszystkim na przygotowaniu i przeprowadzeniu diecezjalnego etapu Światowych Dni Młodzieży. Do naszej diecezji przybyło w tym czasie 6 tysięcy młodych ludzi z całego świata. wraz z miejscową młodzieżą stworzyli grupę 10 tys. osób, które razem modliły się i budowały wspólnotę. Troska o wiarę młodego pokolenia to jedno z głównych zadań Kościoła, stąd na poziomie diecezjalnym powstało duszpasterstwo „Ławka”, które podejmuje wiele inicjatyw skierowanych do młodzieży.

Ostatnie lata w naszej diecezji to także czas budzenia większej wrażliwości wobec osób bezdomnych i ubogich. w roku 2017 obchodzony był Pierwszy Światowy Dzień Ubogich. Troska o ubogich nie zamyka się jednak tylko do tego jednego dnia w roku. Inicjatywy takie jak „Zupa w Opolu”, „Śniadanie z nadzieją” czy działająca nawet w czasie pandemii łaźnia dla bezdomnych prowadzona przez Caritas Diecezji Opolskiej, pomagają w codziennej egzystencji osobom samotnym i wykluczonym. Szczególnym wydarzeniem w tym kontekście było powstanie Domu Nadziei. Pobłogosławione 22 sierpnia 2020 r. przez kard. Konrada Krajewskiego Dzienne Centrum Pomocy osobom Bezdomnym i Ubogim jest miejscem, gdzie osoby bezdomne i samotne mogą zostać nakarmione, ubrane i wysłuchane.

Najnowsza historia naszej diecezji to czas powstawania nowych miejsc kultu. 28 kwietnia 2019 r. erygowana została w Opolu – powierzona Misjonarzom Oblatom Maryi Niekalanej – parafia pw. św. Jana Pawła II. 15 stycznia 2021 r. do rangi Sanktuarium Matki Bożej Jasnogórskiej podniesiony został kościół parafialny w Mochowie-Paulinach. 23 maja 2021 r. w Głębinowie ustanowione zostało Sanktuarium św. Rity, a 8 grudnia w Jemielnicy – Sanktuarium św. Józefa. Od 5 listopada 2016 r. diecezja może też liczyć na wstawiennictwo beatyfikowanego w Shkodre w Albanii, pochodzącego z Bliszczyc, ks. Alfonsa Trackiego. Podobnego wstawiennictwa wypraszamy już u kandydatek na ołtarze, których procesy beatyfikacyjne rozpoczęto w ostatnich miesiącach: Matki Franciszki Werner z Nysy, współzałożycielki zgromadzenia Sióstr elżbietanek w Nysie oraz Świątobliwej Ofki z Raciborza.

Lata 2016–2022 to także ważne dla naszej diecezji rocznice i jubileusze. W 2016 r. Piesza Opolska Pielgrzymka na Jasną górę wyruszyła po raz 40. W 2019 r. jubileusz 25-lecia obchodził Uniwersytet Opolski. 25. rocznicę poświęcenia obchodziło też sanktuarium św. Jacka w kamieniu Śląskim. 12 listopada 2019 r. to 30. rocznica Mszy Pojednania w Krzyżowej. Rok 2021 to 25-lecie Sanktuarium św. Józefa w Prudniku. Miejsce więzienia kard. Stefana Wyszyńskiego stało się szczególnie ważne z uwagi na jego beatyfikację.

Minione lata, oprócz wielu pięknych chwil i wydarzeń, przyniosły też jednak wydarzenia trudne. 8 sierpnia 2017 r. szwajcarska policja opublikowała komunikat o zaginięciu w Alpach ks. Krzysztofa Grzywocza, cenionego rekolekcjonisty, kierownika duchowego i egzorcysty. 23 czerwca 2020 r. po długim zmaganiu z chorobą zmarł ks. Radosław Chałupniak, dziekan wydziału Teologicznego Uniwersytetu opolskiego. W 2019 r. odszedł do Pana bp Jan Bagiński, a 15 marca 2021 r. po długiej i ciężkiej chorobie – także bp Gerard Kusz.

Rok 2020 to początek trudnego czasu pandemii. Różne obostrzenia sprawiły, że ograniczony został dostęp do eucharystii sprawowanej w świątyniach, a wierni zostali zmuszeni do uczestnictwa we Mszy Świętej poprzez media. Wielu z nas doświadczonych zostało poprzez chorobę oraz odejścia bliskich osób. W tym czasie z powodu epidemii umarło też kilkunastu kapłanów naszej diecezji.

Odpowiedzią na różne trudności jest jednak modlitwa. Podejmowana jest ona w ostatnich latach w różnorakich, także nowych formach i wspólnotach. W 2017 r. miało miejsce pierwsze zawierzenie Opola i diecezji Matce Bożej Opolskiej, odtąd ponawiane jest ono co roku. W święto Świętej Rodziny 30 grudnia 2018 r. ksiądz biskup Andrzej Czaja erygował nową wspólnotę w diecezji opolskiej, którą nazwał Maryjną Wspólnotą Opiekunek Dziecięctwa Bożego. Zadaniem wspólnoty jest modlitwa członkiń o żywą wiarę i duchowy rozwój wiernych, w szczególności młodego pokolenia oraz samych członkiń, ich rodzin i parafii. W intencji kapłanów modlą się członkowie dzieła „Oremus” i apostolatu Margaretka. odpowiedzią na potrzebę modlitwy jest również rozpowszechnianie w naszej diecezji praktyki adoracji Najświętszego Sakramentu, w tym także adoracji wieczystej, m.in. w Opolu i Raciborzu.

 (Powyższy tekst pochodzi z książki „Bliżej Boga-Człowieka. Wdzięczność. Pamięć. Nadzieja. Nowenna Niedziel przed rozpoczęciem jubileuszu 50-lecia diecezji opolskiej.)

 

NUNCJATURA APOSTOLSKA W POLSCE

Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce o przyjęciu rezygnacji bp. Pawła Stobrawy z pełnienia posługi biskupa pomocniczego w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego. Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała, że 22 kwietnia Ojciec Święty Franciszek przyjął rezygnację bp. Pawła Stobrawy z pełnienia posługi biskupa pomocniczego diecezji opolskiej.

 

ŁASKA ODPUSTU NA CZAS JUBILEUSZU W DIECEZJI OPOLSKIEJ

Penitencjaria Apostolska, w odpowiedzi na prośbę Biskupa Opolskiego, w imieniu papieża Franciszka udzieliła Kościołowi Opolskiemu łaski odpustu. Można go uzyskać od 14 kwietnia do 20 listopada 2022 r. spełniając warunek związany z jubileuszem:

(1) nawiedzenie kościoła katedralnego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu;

(2) udział w pielgrzymce i pobożne uczestnictwo w obrzędach jubileuszowych;

(3) modlitwa przez stosowny czas w intencjach: (a) wierności Polski jej chrześcijańskiemu powołaniu, (b) nowych powołań kapłańskich i zakonnych, (c) obrony instytucji ludzkiej rodziny. Zawsze należy wypełnić także zwykłe warunki, tj. (1) spowiedź (stan łaski uświęcającej) i Komunia święta, (2) modlitwa w intencjach Ojca Świętego, (3) odmówienie modlitw: Ojcze nasz, Wierzę w Boga i dowolnej inwokacji maryjnej. Odpust mogą uzyskać także osoby, które z powodu podeszłego wieku lub poważnej choroby nie mogą udać się do kościoła katedralnego, jeśli: (1) odrzucają przywiązanie do jakiegokolwiek grzechu, (2) postanowią spełnić trzy zwykłe warunki, kiedy to tylko będzie możliwe, (3) łączą się duchowo z jubileuszowymi celebracjami lub pielgrzymkami i ofiarują Miłosiernemu Bogu swoje modlitwy i cierpienia.

APEL PAPIEŻA FRANCISZKA

14 IV Wielki Czwartek – Msza Krzyżma – katedra, godz. 9.30

14 IV Wielki Czwartek – Msza Krzyżma – katedra, godz. 9.30. Inauguracja Roku Jubileuszu 50–lecia Diecezji. Otwarcie Drzwi Świętych.

14–16 IV Święte Triduum Paschalne.

17 IV Niedziela Wielkanocna. Zmartwychwstanie Pańskie.

20 IV Diecezjalna pielgrzymka maturzystów na Jasną Górę.

27 IV Emaus kapłańskie – Malnia.

1 V Diecezjalne Święto Rodziny – Jemielnica.

7 V Święcenia diakonatu – kościół seminaryjno–akademicki.

7 V Wielkanocne Czuwanie Młodych – kościół seminaryjno–akademicki.

4 VI Bierzmowanie dorosłych – katedra.

4 VI Święcenia prezbiteratu – katedra.

5 VI Uroczystość Zesłania Ducha Świętego.

6 VI NMP Matki Kościoła – Msza św. dla rejonu nyskiego – Szwedzka Górka (MB Bolesnej), godz. 11.00.                                                                                                             

12.VI Pielgrzymka dekanatu Nysa do Katedry Opolskiej w Roku Jubileuszu 50-lecia Diecezji Opolskiej                                                                

16 VI Uroczystość  Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa.

18 VI Procesja ku czci Matki Bożej Opolskiej z kościoła pw. MB Bolesnej i św.Wojciecha do katedry.

21 VI Uroczystość Matki Bożej Opolskiej – katedra.

26 VI Pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców na Górę Świętej Anny, godz. 10.00.

28 VI Eucharystia w 50 rocznicę utworzenia Diecezji – katedra.

24 VII Odpust ku czci św. Anny – Olesno.

24–26 VII Odpust ku czci św. Anny – Góra Świętej Anny.

12–14 VIII Odpust Wniebowzięcia NMP (obchody kalwaryjskie) – Góra Świętej Anny.

13–14 VIII Metropolitarne uroczystości odpustowe ku czci św. Jacka – sanktuarium św. Jacka Kamień Śl.

14–20 VIII Opolska Piesza Pielgrzymka na Jasną Górę.

26–28 VIII Odpust Aniołów Stróżów (obchody kalwaryjskie) – Góra Świętej Anny.

4 IX Pielgrzymka Srebrnych Jubilatów Małżeńskich – kościół seminaryjno–akademicki w Opolu, godz. 14.00.

11 IX Pielgrzymka Złotych Jubilatów Małżeńskich – kościół seminaryjno–akademicki w Opolu, godz. 14.00.

8–11 IX Odpust Podwyższenia Krzyża Świętego (obchody kalwaryjskie) – Góra Świętej Anny.

14 IX Uroczystość Podwyższenia Krzyża Świętego – katedra.

17 IX Pielgrzymka Narodów do Sanktuarium Maria Hilf w Zlatých Horach (Czechy).

18 IX Dożynki diecezjalne – Góra Świętej Anny.30 IX–2 X Ławka Go! – Góra Świętej Anny.

11 X Eucharystia z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski – katedra.

17 X Dzień Dziecka Utraconego – Góra Świętej Anny.

13 XI Światowy Dzień Ubogich.

16 XI Rocznica poświęcenia kościoła katedralnego.

19 XI Ławka ŚDM – kościół seminaryjno–akademicki.

20 XI Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata – dzień skupienia dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej – katedra w Opolu. Zakończenie Roku Jubileuszu 50–lecia Diecezji

 

Proces beatyfikacyjny służebnicy Bożej Franciszki Werner